“De vlaggen die op de kop hangen, staan niet voor het boerenprotest, maar voor de onrust in het landelijk gebied”, zegt gedeputeerde Drenth na afloop van de avond. “Dan gaat het over dorpen, over kernen, over verenigingen en de hele industrie die rondom die agrariërs staat. Daar ligt de opdracht met elkaar, om juist perspectief daarin te brengen.” De onzekerheid die Drenth schetst, voelen de aanwezige boeren ook. De provinciale bestuurder werd niet kritisch onder vuur genomen, maar kreeg wel een hoop vragen over hoe de toekomst er uitziet voor de boeren in onder meer Berkelland.
Drenth wil dat boeren zonder opvolger vrijwillig uitgekocht kunnen worden door de provincie. Hij is wel bang voor een leegloop qua agrariërs op het platteland, in plattelandsgemeente Berkelland zou bijvoorbeeld vijftig procent kunnen stoppen. “Dat is niet het doel, dat is niet het gevolg van stikstof, maar dat is wel iets dat mij zorgen baart”, zegt de gedeputeerde. “Als we de komende jaren een daling zien van ongeveer dertig procent in het aantal boeren, zoveel als de afgelopen tien jaar, vindt ik dat nog meevallen.”
Kaalslag op platteland
De angst van Drenth zit in de ontwrichtende uitwerking die het wegvallen van de agrarische industrie kan hebben op een plattelandsgemeente als Berkelland. Melkveehouder Bert Reurslag deelt de zorgen. Hij heeft een boerenbedrijf met negentig koeien op een plek waar zijn familie al sinds 1500 woont. “Hier in Borculo of in Lochem is denk ik dertig tot veertig procent van de arbeid afhankelijk van de boer”, zegt Reurslag, doelend op onder meer veeartsen, voederbedrijven en zuivelfabrieken. “Als die boeren stoppen, verdwijnt ook die arbeidsgelegenheid.”
Bal ligt bij Remkes
Voor concrete stappen is het wachten op Het Rijk en de uitkomsten van de gesprekken van stikstofbemiddelaar Remkes. “Dan kan Peter hier van alles bedenken en doen, maar als hij de overheidsgelden niet krijgt, gebeurt hier ook niks”, zegt melkveehouder Reurslag. “Dan zitten we met elkaar tegen een gigantische heilloze weg aan te kijken. Er gebeurt niks meer, er kan geen woningbouw meer plaatsvinden, de bedrijventerreinen kunnen niet meer groeien. Dan krijgen we een dood Nederland.”
Foto: REGIO8