Elten werd 75 jaar geleden Nederlands, Eltenaren blikken terug

De 87-jarige Theo Hegman en zijn voormalige buurman en goede vriend Theo van Lier (88) wonen al hun hele leven in Elten. Met oude krantenknipsels en foto's uit die tijd blikken de heren terug. Ze kunnen zich die zaterdag nog goed herinneren. "Voor de zekerheid kwamen er Nederlandse militairen naar het grensgebied om te kijken of de inwoners van Elten niet in opstand zouden komen. Dat gebeurde niet. We waren juist heel blij met de Nederlanders. Dus konden ze na een uur alweer weg", zeggen Hegman en Van Lier.

Nederland eiste in eerste instantie 4980 vierkante kilometer van Duitsland, maar moest het doen met 69 vierkante kilometer. Voor de Duitsers in deze gebieden kwam de overname goed uit. In Nederland was de horeca aan het bloeien, er waren meer producten beschikbaar en de Nederlandse prijzen waren lager dan de Duitse. "Het was voor ons als kinderen een hele leuke tijd. Ik had nog nooit zulke mooie auto's gezien", vertelt Hegman. "In de jaren '40 was Elten nog een puinhoop", vult van Lier aan. "Er was niks, geen geld. Een bakker had geen meel en kon niet bakken.”

Rond 1949 begon het volgens de Eltenaren weer een beetje te leven. "Toen kwamen de Nederlandse ondernemers met de Nederlandse winkels. In Duitsland was alles hartstikke duur en in Nederland juist goedkoop. Er werden huizen gebouwd. Ook werd er veel gesmokkeld in die tijd. Koffie, thee en boter. Een hoop mensen werkten in Emmerik, daar waren de lonen redelijk hoog, en gingen in Elten wonen", vertellen de heren.

Praten met de Nederlanders ging in het begin 'met handen en voeten'. "Er kwam op een gegeven moment een Nederlandse leraar. Daar kregen we af en toe les van, als je dat wilde tenminste. Het was niet verplicht", aldus de Eltenaren.

Na veertien jaar werd Elten op 1 augustus 1963 weer onderdeel van Duitsland. Dit gebeurde naar aanleiding van een Nederlands-Duits verdrag waarin stond dat alle geannexeerde Duitse gebieden van na de Tweede Wereldoorlog weer teruggegeven moesten worden. De nacht voor deze overgave staat nog altijd bekend als de ‘Butternacht’. Eenmalig konden producten legaal de grens over gesmokkeld worden. Boter, koffie, eieren en textiel werden in vrachtwagens naar Elten gereden. Toen Elten de volgende dag weer Duits grondgebied was, konden deze producten onder de invoerrechten verkocht worden. "Prachtig", noemt Hegman dit moment.

Nog altijd wonen Theo en Theo met veel plezier in het Duitse Elten. "Wie hier ooit naartoe getrokken is, wil ook niet meer weg. We zijn tevreden mensen. Een paar eigenwijzen heb je er natuurlijk altijd wel bij."