In een volgepakte kerk sprak de burgemeester van Aalten, Anton Stapelkamp (rechts op de foto), op indrukwekkende wijze over hen en hun lotgenoten. "Diepe wonden moet je reinigen om ze te laten genezen. Maar littekens blijven en herinneren altijd aan de pijn," zei de Nederlander over het dilemma tussen vergeven en vergeten.
Stapelkamps vader en oom waren – zij het aanvankelijk slechts indirect – betrokken bij de oorlogsmisdaden van de nazi's tijdens de inval in het buurland. Eerst bombardeerde de Duitse Luftwaffe medio mei 1940 Rotterdam, wat de overgave van het Koninkrijk Nederland afdwong. Uiteindelijk, op 10 november 1944, dreven Duitse troepen 52.000 overlevende mannen bijeen en dwongen hen in Duitsland te werken. "Rotterdam was daarna als uitgestorven," aldus de burgemeester.
Veel Rotterdammers vluchtten om aan de razzia te ontsnappen. Ze doken onder, zoals ook de familie van Stapelkamp, die in Aalten en nabij Hemden een schuilplaats vonden. Na de oorlog was het voor de dwangarbeiders moeilijk om over hun ervaringen te praten. In Nederland werden ze weinig erkend. Dit kwam deels doordat ze het op Duitse boerderijen vaak beter hadden dan de vele hongerlijdende landgenoten in Nederland. Anderzijds hadden ze voor de vijand gewerkt, wat onterecht de indruk van collaboratie wekte. Pas veel later werden de slachtoffers ook echt als slachtoffers erkend.
Anton Stapelkamp vertelde hoe hij in 2004 in zijn geboorteplaats Rotterdam een herdenkingsplaquette initieerde en onthulde. De liedschrijver Johan Meijer uit Amersfoort was destijds ook aanwezig. Hij heeft speciale liederen gecomponeerd over de razzia en het lot van de dwangarbeiders en droeg vandaag twee daarvan voor. Het koor Vision zorgde voor verdere muzikale begeleiding tijdens de herdenkingsdienst.
Ter afsluiting werd een verkorte versie van de documentaire "Dwangarbeid in Suderwick en Dinxperlo" van Willem Geven vertoond. Daarin wordt verteld hoe de locaties Stolte en ter Stegge aan de Heelweg werden gebruikt om 250 slachtoffers onder te brengen, hoe deze vaak op de omliggende boerderijen moesten werken en onder welke omstandigheden ze leefden.
In samenwerking met Made in Bocholt.
Vertaald door ChatGPT